Ferbuari 2021
Ferbuari 2021
Na een chaotisch 2020 is het hoog tijd voor reflectie. Immers, ‘ons’ kantoor zal nooit meer hetzelfde zijn. Welke kant we uitgaan? Er zijn net zoveel goeroes als dat er voetbalkenners zijn, rond de 17 mio. Ieder zichzelf respecterende kantoororganisatie heeft een visie, al dan niet gevolgd door een toekomstige marsroute. Alle grote OG-adviseurs hebben een ‘wij van WC-eend’ mening en niemand die het echt weet. Hoppa. Structureel van huis werken, gedeeltelijk van huis uit werken, terug naar kantoor, ik heb alles al gehoord, behalve het goede antwoord. De Bootleg Office.
Juni 2020 heb ik een eerste artikeltje geschreven over de impact van het virus (chaos) op het mechanisme ‘Kantoor’, genaamd digital confinement & bootleg offices. Covid-19 trekt indeed diepe sporen in onze manier (structuur) van samenwerken, maar nog een veel groter spoor in onze cultuur van samenwerken. Daar zit namelijk de knoop.
Die structuur is niet zo’n issue. De voortschrijdende ICT-techniek zorgt ervoor dat we structureel goed door kunnen akkeren middels inloggen, video-overleg en werken op afstand. Je files staan ergens in de Cloud of een remote-server, cyber-security is overal op orde en dankzij glasvezel en G5 netwerk kunnen we acteren met de snelheid van het licht.
Binnen twee maanden na entree van het virus stonden tussen driekwart van de duo-werkplekken in Nederland de meest afzichtelijke plexiglas schermen, terwijl er niemand meer naar kantoor mocht komen… Wie heeft dat in vredesnaam bedacht? Dit was nota bene in dezelfde periode dat je ook nog gewoon met z’n drieën naast elkaar in het vliegtuig mocht zitten.., maar à lá, verschil moet er zijn en daarmee hebben we de KLM overeind gehouden.
Dus structuur en het aanpassen van noodzakelijke veranderingen op de werkplek is niet zo zeer de uitdaging. Nee, het is onze manier van werken die ons parten speelt. De cultuur van het kantoor. De mens is een kuddedier; we schurken het liefst dicht tegen elkaar aan. We hebben behoefte onze hersenspinsels en gedachten hardop te delen, onze tafel- en bureaugenoten
aan te vullen, te controleren of terug te fluiten. Kantoorwerk mag dan initieel gebaseerd zijn op taken en doelstellingen, gekoppeld aan kennis, ervaring, verantwoordelijkheid en beloning.. Volgens mij is kantoorwerk heel wat anders. Kantoorwerk is voor 90% van alle kantoorgangers een way-of-life. Zingeving en reden om je bed uit te komen. Ik werk, dus ik besta. Ik word wakker, moet me scheren, aankleden, ontbijten, de bus halen, om half 8 in de trein zitten om voor 9 uur achter mijn bureau te zitten in Nijmegen, Maastricht, Amsterdam of waar dan ook. Het werken op een kantoor is een noodzakelijke, nuttige, voorspelbare en voor velen aangename vorm van dagbesteding waar je aan het eind van de maand ook nog eens voor beloond wordt.
Het is een collectieve dag inspanning van doorgaans gelijkgezinde bloedgroepen, neem bijvoorbeeld ambtenaren, ICT-ers, verzekeraars of game-ontwikkelaars. Bloedgroepen die vaak eenzelfde levensinstelling hebben, een gelijk ritme, c.q. ambitieniveau hebben. Een veel gebezigde benaming voor een bedrijf of instelling is Club. De omgangsvormen, het jargon, de kleur (vroegere IBM-ers; ik ben ‘blauw’ tot aan het graf), de dresscode (pak vs hipster baard), je-en-jij (Google) vs U en meneer (Bank).
Mijn vrouw werkt bij een multinational met Noord-Amerikaanse wortels. Het bedrijf heeft geen medewerkers, maar Members. Leden. Dat impliceert toch wel een andere arbeidsverhouding of niet? Het is de bonding tussen jou en de organisatie en bevestigt jouw rol als onderdeel van een groter goed. Het je kunnen/willen associëren en identificeren met een logo of instelling wordt sterk gevoed door het ‘clubhuis’ waar je werkt. De werkplekomgeving is immers je tweede thuis en de plek waar je de meeste tijd van de week doorbrengt als je niet slaapt? Het is de fysieke plek waar ‘we’ gekneed worden, waar we in clubtenue acteren. Waar we veilig, (on)zichtbaar en aanspreekbaar zijn. Waar het bedrijfs-DNA geïnjecteerd wordt.
Bovenstaand is de kernreden waarom wij zoveel moeite hebben om van huis uit te werken. We missen ons dagelijks Leven/Werk (n.b. doorhalen wat voor jou van toepassing is). Zo, waarom zo’n lange inleiding. Omdat ik wil aantonen dat die fysieke omgeving van dat kantoor zo ongelooflijk belangrijk is voor individu en organisatie. Ons clubhuis is verder weg dan ooit en hoe gaan we die situatie tackelen, nu blijkt dat de impact van het virus vele malen groter is dan ooit voor mogelijk gehouden werd? En onze plexiglas tussenschotten geen oplossingen zijn? We missen onze zintuigelijke beleving, het plezier en de ergernis. De nieuwjaarskus (ááárrrggghhhhh!) en de ballonnen rond je stoel als je verjaart.
De situatie is door Covid-19 dusdanig veranderd dat we serieus moeten nadenken over alternatieven. Dat is lang niet altijd even makkelijk, want we hebben binnen de organisatie eigenlijk niemand die daarvoor verantwoordelijk is. De facility manager is verantwoordelijke voor beheer van de zaak, niet voor alles daarbuiten. De afdeling HR gaat over ‘war on talent’ en niet over alternatieve clubhuis oplossingen. De directie heeft zijn handen vol aan het in de lucht houden van de hele situatie en de Manager is al helemaal confuus, daar hij niets meer te managen heeft, iedereen is immers thuis?
Thuis was altijd synoniem aan ‘weg van werk’, aan hobby’s, ontspanning, un-winden, vrienden, opladen, etc. etc. Sterker nog, voor hele volksstammen heeft thuiswerken voor velen een negatieve connotatie; eenzaamheid, alleen zijn, onzichtbaar. Geen (zakelijk e/o privé) klankbord hebben. Niet even dat probleem tegen een collega aan kunnen houden. Even dat grapje maken, koffie voor elkaar meenemen of een broodje doen tussen de middag. Het zo te missen ‘wij’ gevoel.
Als we daar nou eens een (deel)oplossing voor zoeken. Of eigenlijk gewoon invullen, want het is immers geen rocketscience? Ga bij je collega werken! Om de hoek..
Waarom zou je niet om beurten als collegae bij elkaar thuis gaan werken? Met z’n tweeën is er opeens weer interactie, discipline en verplaatsing naar ‘werk’. Weg de vrijblijvendheid voor diegene die moeite heeft om gedisciplineerd zelf op te starten en zijn/haar taak af te ronden, omdat er privé afleidingen zijn. En omdat de Corona spelregels eigenlijk niets toestaan noemen we het de Bootleg Office, refererend aan de periode van de drooglegging in Amerika, begin vorige eeuw. Een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid, hoewel? Eén persoon op bezoek is conform de regels, toch?
Samen energie delen en opbrengen; elkaar motiveren, stimuleren, uitdagen, etc. Oprecht een goede reden om je bed uit te komen, je 5-dagen baard er af te halen (niet voor hipsters..) je pyjama af te schudden na 6 maanden onderduiken, je ramen open te gooien. Beweeg! Spreek vandaag nog af bij wie je morgen gaat werken, hoe simpel kan het zijn? Neem een croissant mee en ga aan het werk.
Volgend artikel: Hoe dat kantoor er dan wel uit moet gaan zien?
